Η ΑΕΛ δημιουργήθηκε για να κάνει πραγματικότητα το όραμα για τη δημιουργία μιας πανίσχυρης ομάδας που θα εκπροσωπήσει μια πόλη όπως η Λάρισα – με μεγάλη ποδοσφαιρική παράδοση και δίψα για επιτυχίες – στην κορυφαία κατηγορία. Η 17η Μαΐου του 1964 αναφέρεται ως η ακριβής ημερομηνία ίδρυσής της, καθώς τότε – μετά από ένα μπαράζ συσκέψεων και συζητήσεων – πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας η τελευταία και καταλυτική συνέλευση των σωματείων του νομού, στην οποία αποφασίσθηκε η συγχώνευση του Λαρισαϊκού, του Ηρακλή, του Άρη και του Τοξότη.
Η Αθλητική Ένωση Λάρισας ήταν πλέον μια πραγματικότητα, σχεδιασμένη πάνω στο φόντο της Β’ Εθνικής, στις αποχρώσεις του βυσσινί και του λευκού κι όχι του ασπρόμαυρου, όπως αρχικά είχε αποφασισθεί… Τυπικά, η μετατροπή του καταστατικού του Ηρακλή λίγες ημέρες μετά – την 22α Μαΐου – και η έγκρισή του στις 8 Ιουνίου, έδωσε στην ΑΕΛ υπόσταση, ενώ οι ομάδες Δήμητρα, Δόξα Εμποροϋπαλλήλων (με βάση τον Άρη και τους Εμποροϋπαλλήλους), Πελασγιώτιδα (με βάση Λαρισαϊκό και Πελασγικό) και Όλυμπος (με βάση Τοξότη και Πανθεσσαλικό), συμπλήρωναν αυτή τη μεγάλη ποδοσφαιρική οικογένεια αγωνιζόμενες σε μικρότερες κατηγορίες.
Την 7η Ιουνίου, στο θρυλικό Αλκαζάρ, καταγράφεται η πρώτη αγωνιστική εμφάνιση, με νίκη 2 – 1 επί του ισχυρού τότε Πανιωνίου, σ’ ένα φιλικό παιχνίδι με πανηγυρικό χαρακτήρα, όπου την ομάδα της ΑΕΛ αποτελούσαν ποδοσφαιριστές επιλεγμένοι από τον Λαρισαϊκό, τον Ηρακλή, τον Άρη, τον Τοξότη, τον Πανθεσσαλικό, τον Πελασγικό και την Ανάπλαση Τυρνάβου.
Τις επιλογές αυτές επισημοποίησε λίγο αργότερα ο Αλεξάντερ Πέτροβιτς, ο ξένος προπονητής που προσελήφθη για να εξασφαλισθεί η αμεροληψία στην στελέχωση της ομάδας. Έτσι, ονόματα παικτών όπως του Ζάμπα, του Καρέλια, του Κυριάκου, του Λέλλη, του Παπάζογλου, του Κάσσα, του Σαλταπίδα, του Δελφού, του Κατσιάνη και πολλών ακόμη, πέρασαν στην ιστορία και σημάδεψαν μια ολόκληρη εποχή.
Όλα λοιπόν ήταν έτοιμα για την εκκίνηση, υπό την διοικητική σκέπη ενός 15μελούς …οικουμενικού Συμβουλίου, το οποίο απαρτίζονταν από εκπροσώπους αθλητικών σωματείων και φορέων της πόλης και στο οποίο την ιδιότητα του προέδρου κατείχε ο πρώην πρόεδρος του Ηρακλή, Κ. Τζοβαρίδης.
Το ξεκίνημα
…Και το πρωτάθλημα αρχίζει! Τα παραδείγματα άλλων περιοχών, όπου οι συγχωνεύσεις και η δημιουργία ομάδων …κρούσης έφεραν άμεσα την άνοδο στην Α’ Εθνική, δημιούργησαν εκ προοιμίου μια υπεραισιοδοξία, η οποία, δυστυχώς, δεν επαληθεύτηκε. Τουλάχιστον, όχι άμεσα. Η ομάδα τερματίζει την σεζόν 1964 – 65 στην 5η θέση αλλά δεν απογοητεύεται και την επόμενη χρονιά διεκδικεί πάλι την άνοδο, βελτιώνοντας, όμως, τον τελικό της απολογισμό κατά δύο θέσεις. Το τρένο της ανόδου χάθηκε στον επεισοδιακό αγώνα της 8ης Μαϊου του 1966 στα Μέγαρα με αντίπαλο τον γηπεδούχο Βύζαντα.
Η απογοήτευση δεν άργησε να κάνει την εμφάνισή της, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι και διοικητικά δεν παραδίδονταν μαθήματα σταθερότητας, καθώς ουδέποτε κατάφερε η διοίκησή της – πλην της πρώτης – να ολοκληρώσει την προβλεπόμενη διετία με την ίδια σύνθεση, τουλάχιστον ως προς την ηγεσία της. Έτσι, παρότι προπονητές εγνωσμένης αξίας όπως ο Διονύσης Μινάρδος, ο Γιάννης Χέλμης και ο Γιούρκας Σεϊταρίδης ο 1ος , πέρασαν από το «τιμόνι» της ΑΕΛ, η καθοδική πορεία έμοιαζε αναπόφευκτη, οδηγώντας την το 1969 με μαθηματική ακρίβεια, στην ουρά του βαθμολογικού πίνακα…
Η πτώση θα ήταν αναπόφευκτη αν οι πολιτικές συνθήκες της εποχής και το γεγονός ότι ομάδες ισχυρών ανδρών βρισκόταν στην ίδια δυσχερή θέση, δεν έφερναν μια αύξηση των δύο ομίλων σε τρεις κι ως εκ τούτου την παραμονή της ΑΕΛ, των Χανίων και του Ιωνικού στην Β’ Εθνική, ελέω Ασλανίδη.
Ωστόσο, το ταρακούνημα που υπέστησαν τα θεμέλια της ομάδας ήταν τέτοιο, που αφύπνισε αρκετούς από τους παράγοντες κι επέφερε μια στοιχειώδη συσπείρωση, μ’ αποτέλεσμα να μην απειληθεί τουλάχιστον στο εξής η θέση της στην κατηγορία…
Μάλιστα, με την είσοδο στην δεκαετία του ’70, την εμφάνιση στο διοικητικό προσκήνιο της οικογένειας Καντώνια και την αλλαγή φρουράς στο έμψυχο υλικό, με τον ερχομό κάποιων έμπειρων μη Λαρισαίων παικτών όπως ο Σημαντήρης κι αργότερα ο Κυζίρογλου, ο Χαριτίδης ή ο Νικηφοράκης, που πλαισίωσαν το ταλέντο του Λάκη Παγκαρλιώτα και της παρέας του, ο άνεμος άρχισε να γίνεται πάλι ούριος και η ΑΕΛ πρωταγωνίστρια…
Έτσι το νήμα της ιστορίας μας οδηγεί αισίως στην 25η Ιουνίου 1972 και στον ιστορικό αγώνα των Σερρών, που έδωσε την καλύτερη αφορμή στον Ασλανίδη για να πάρει πίσω τα …δανεικά και ν’ αφήσει τον διαιτητή, τους γηπεδούχους και τα δήθεν ανεξάρτητα αρμόδια όργανα του ποδοσφαίρου, να δράσουν ανεξέλεγκτα προκειμένου να εξασφαλίσουν το τελικό 1 – 1 και την άνοδο του Πανσερραϊκού, αντί της ΑΕΛ, στην Α’ Εθνική.
Τότε, η εξόρμηση 3.000 Λαρισαίων στην μακεδονική πόλη θεωρήθηκε σταθμός κι αν το αποτέλεσμα δεν τους αποζημίωσε άμεσα, κανείς δεν πτοήθηκε. Το νερό είχε μπει στο αυλάκι… Μοιραία λοιπόν, ό, τι δεν κατάφερε τότε η ομάδα του Κώστα Πολυχρονίου, το κατάφερε έναν χρόνο μετά η ΑΕΛ του Στέφαν Καραμφίλοβιτς…
Η πρώτη άνοδος
Μια σεζόν, που ξεκίνησε με πρόεδρο τον Αντώνη Καντώνια, συνεχίσθηκε με τον Μιχάλη Κίττα και κατέληξε με επικεφαλής τον δήμαρχο Μεσσήνη, έμελλε να είναι η κορυφαία – μέχρι τότε – για τους «βυσσινί», οι οποίοι στο κλείσιμό της πανηγύρισαν επιτέλους την πολυπόθητη άνοδο.
Ήταν η χρονιά που πέταξε από την Αργεντινή και προσγειώθηκε στο Αλκαζάρ η παρέα του Οράσιο Μοράλες και του Χιλ, του Βαγιέχο, του αδικοχαμένου Ντάους και του Καβόλι, ο οποίος μόλις λίγους μήνες νωρίτερα είχε αγωνισθεί με τη φανέλα της Ιντεπεντιέντε κόντρα στη Μίλαν για το Διηπειρωτικό Κύπελλο!
Ήταν επίσης η χρονιά που πολιτογραφήθηκε Λαρισαίος ο Μανώλης Ρακιτζόγλου, ενώ ο Μίλτος Σεϊταρίδης ακολούθησε τα χνάρια της υπόλοιπης οικογένειας, για να συναντήσει στην Λάρισα τον μικρό αδελφό του Δημήτρη κι όλοι μαζί την αναπόφευκτη επιτυχία.
Στις 23 Ιουνίου του 1973 σ’ ένα κατάμεστο Αλκαζάρ η ΑΕΛ κερδίζει με χαρακτηριστική ευκολία την Καλλιθέα με 3-0 και σφραγίζει και τυπικά την άνοδό της στην Α’ Εθνική κατηγορία τερματίζοντας πρώτη με 98 βαθμούς μπροστά από τη δεύτερη Αναγέννηση Καρδίτσας που τερμάτισε με 89 βαθμούς. Τα τέρματα της ΑΕΛ πετυχαίνουν ο Παγκαρλιώτας στο 16′, ο Δ. Σεϊταρίδης στο 38′ και ο Χαριτίδης στο 80′. Η ΑΕΛ παρατάχθηκε στο γήπεδο με την παρακάτω σύνθεση: Σιαβάλας, Σημαντήρης, Σεϊταρίδης Μ., Χιλ, Κυζίρογλου, Μπούτος, Χαριτίδης, Καβόλι, Ρακιντζόγλου, Σεϊταρίδης και Παγκαρλιώτας. Μετά το τέλος του αγώνα καταχειροκροτούμενοι οι παίκτες κάνουν το γύρο του θριάμβου και ακολουθούν εορταστικές εκδηλώσεις.
Το όνειρο είχε γίνει πραγματικότητα, έστω κι αν χρειάστηκε να περάσουν 9 χρόνια από τη μέρα που γεννήθηκε στις καρδιές των Λαρισαίων. Η ΑΕΛ ξεκινούσε την σεζόν 1973 – 74 στην Α’ Εθνική, με τον ενθουσιασμό της νεοφώτιστης, αλλά και σαφώς ικανό έμψυχο υλικό, μπολιασμένο από το ταλέντο και την ποιότητα παικτών όπως ο Κυριακίδης, ο Μαντζουράκης και ο Δράμαλης, με στόχο την παραμονή κατηγορία.
Η συνολική πορεία βασίσθηκε στην δύναμη της έδρας και η τελική 9η θέση κρίνεται άκρως επιτυχημένη, δεδομένου ότι μεσολάβησε και η υποχρεωτική αντικατάσταση του προπονητή Καραμφίλοβιτς – του οποίου έληξε η άδεια παραμονής στην χώρα μας και δεν ανανεώθηκε για… πολιτικούς λόγους – με τον Βούλγαρο, Ιβάν Κότσεφ.
Ωστόσο, μια ομάδα που χτίσθηκε πάνω σε λεγεωνάριους, χωρίς προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει την οικονομική της ευρωστία και τη στέρεη αγωνιστική της βάση, δεν ήταν δυνατόν να έχει μεγάλο χρονικό ορίζοντα εξέλιξης. Έτσι, από την επόμενη κιόλας χρονιά άρχισαν τα προβλήματα, τα οποία επέφεραν αναταραχή, βιαστικές επιλογές, κρίσεις και συχνές ανακατατάξεις σε όλους τους τομείς.
Μοιραία, λοιπόν, ο υποβιβασμός δεν αποφεύχθηκε και η ΑΕΛ το καλοκαίρι του ’75 επέστρεψε στην Β’ Εθνική. Τότε, έγινε το πρώτο ξεκαθάρισμα και δειλά – δειλά, αφού δεν ήταν εφικτή η άμεση επάνοδος, ξεκίνησε η αναδημιουργία της ομάδας στηριζόμενη κυρίως σε Λαρισαίους παίκτες. Οι πιο έμπειροι Σιαβάλας, Μπούτος, Λέλλης, Στεργιάδης και Αργυρούλης αποτέλεσαν τον κορμό πάνω στον οποίο, όσο περνούσε ο χρόνος, άρχισαν να ξεπετάγονται τα …κλαριά, που επρόκειτο να «ανθίσουν» στην συνέχεια την ποδοσφαιρική Λάρισα.
Βέβαια, η μεγάλη τομή από τον πρόεδρο Ηλία Κελεσίδη και τους συνεργάτες του στην διοίκηση, έγινε έναν χρόνο αργότερα, όταν αποφάσισαν να προωθηθεί στην πρώτη ομάδα η σπουδαία τότε β’ ομάδα της ΑΕΛ και να αποκτηθούν όλα τα ταλέντα που κατά γενική ομολογία ξεχώριζαν στο Νομό. Έτσι, στις 26/5/77 που σε φιλικό κόντρα στην ΑΕΚ, έγινε στο Αλκαζάρ το πρώτο ματς υπό το φως των προβολέων, η ΑΕΛ παρατάχθηκε με τον Αναγνώστου, τον Μουσούρη κι εννέα Λαρισαίους ποδοσφαιριστές στην αρχική της σύνθεση. Ανάμεσα τους, άγνωστοι τότε, ο Παραφέστας, ο Βαλαώρας, ο Κουκουλίτσιος και ο Ανδρεούδης…
Η αρχή της χρυσής περιόδου
Κι όμως, η διοικητική σταθερότητα που επέφερε η ανάληψη της προεδρίας από τον Σταύρο Τουρλακόπουλο και η ανάδειξη του Αντώνη Καντώνια σε επίτιμο πρόεδρο, η παρουσία νιάτων και ταλέντου στον αγωνιστικό χώρο και η ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας αρχικά από τον Παύλο Γρηγοριάδη και στην πορεία από τον Γιάννη Ζαφειρόπουλο, οι οποίοι προφανώς ασπάστηκαν και υπηρέτησαν με τον καλύτερο τρόπο τη φιλοσοφία, έφεραν – ανέλπιστα για πολλούς – άμεσα και εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Επρόκειτο αναμφισβήτητα για ένα υγιέστατο σύνολο παραγόντων και ποδοσφαιριστών, τους οποίους ένωνε ο κοινός στόχος και το όραμα ολόκληρης της πόλης, για την δημιουργία μιας ομάδας-πρότυπο. Εκείνο το καλοκαίρι, του ’77, μεταξύ άλλων νεαρών ντύνεται στα βυσσινί και ο Δημήτρης Μουσιάρης, ενώ υπογράφει επίσημα και ο Γιάννης Βαλαώρας… Οι δύο τους, μαζί με τον Κουκουλίτσιο αλλά και τον Σελιώνη, δεν άργησαν να γίνουν στελέχη των «μικρών» Εθνικών ομάδων, προκαλώντας συζητήσεις και θαυμασμό σε όλη την Ελλάδα με τον …καλπασμό τους και καλπασμό ολόκληρης της ΑΕΛ.
Στις 18 Ιουνίου του 1978 η ΑΕΛ μπροστά σε χιλιάδες εκδρομείς οπαδούς της, θριαμβεύει στο γήπεδο της Νέας Ευκαρπίας επί του Μακεδονικού με 4-1 και τερματίζει πρώτη με 59 βαθμούς μπροστά από τον Ολυμπιακό Βόλου που συγκέντρωσε τελικά 57 βαθμούς, εξασφαλίζοντας παράλληλα την επάνοδό της στα μεγάλα σαλόνια του ελληνικού ποδοσφαίρου ως πρωταθλήτρια του Βορείου Ομίλου της Β’ Εθνικής. Τα τέρματα της ΑΕΛ πέτυχαν οι Κουκουλίτσιος στο 17′ και το 60′, ο Βαλαώρας στο 31′ και ο Λιάπης στο 87′. Η ΑΕΛ παρατάχθηκε στο γήπεδο με την παρακάτω σύνθεση: Μπουντόλος, Παραφέστας, Σελιώνης, Δράμαλης, Αργυρούλης, Κουμαριάς (63′ Μαντζουράκης), Κουκουλίτσιος, Ανδρεούδης, Λιάπης, Μουσιάρης, Βαλαώρας (61′ Ράμμος). Την αποστολή της ΑΕΛ υποδέχτηκαν στη θεσσαλική πρωτεύουσα χιλιάδες Λαρισαίοι, ενώ το πανηγύρι της ανόδου συνεχίστηκε σε ολόκληρη την πόλη όλο το βράδυ. Συνοπτικά η περίοδος 1977-78 ολοκλήρωσε το έργο της προηγούμενης περιόδου όταν η ΑΕΛ είχε τερματίσει στην τρίτη θέση με 46 βαθμούς. Ο ισορροπημένος συνδυασμός έμπειρων και ταλαντούχων παικτών κατάφερε να δημιουργήσει μια ομάδα ισχυρή, που έδειξε τις διαθέσεις της από τις πρώτες αγωνιστικές.
Η ΑΕΛ επανήλθε πανηγυρικά στην Α’ Εθνική και πλέον, οι στέρεες βάσεις πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε αυτό το ποδοσφαιρικό οικοδόμημα, αποτέλεσαν εγγύηση για μια 15ετία καθιέρωσης και καταξίωσης που ακολούθησε…